तेथे पाहिजे जातीचे.. भाग-२

तेथे पाहिजे जातीचे.. भाग-१ इथे वाचा!

'हाय सडॅ! डू यू हॅव अ मोमेंट?'.. वेगवेगळे आकडे व आलेखांच्या डबक्यातून सदानं डोकं वर केलं. स्टुअर्ट केबिनच्या दारातून विचारत होता.

सदा: 'हो! हो! ये की. बोल काय म्हणतोस? कसं वाटलं तुला इथे?'

'हं! मी तेच बोलायला आलो होतो. तसं तुमचं ऑफिस अ‍ॅज सच, इज अ‍ॅज गुड अ‍ॅज एनी! पण खरं सांगायचं तर मला थोड्या गोष्टी खटकल्या. म्हणजे मला इथे येऊन तसे चार पाचच दिवस झालेत. काही फार नाहीत. ठाम मत बनवण्याइतके तर नाहीच नाही. पण म्हंटलं तुला आजच सांगावं.. कारण आता उद्या मी जाणार दिल्लीला आणि तिकडून परत घरी!'

'दिल्लीला? ताजमहाल बघायला का? अरे वा! ते कधी ठरलं तुझं?'

'ते मी आलो त्याच दिवशी संध्याकाळी मला राकेशने सांगितलं.'.. स्टुअर्टला ताजमहाल पहायची इच्छा आहे हे सदानंच राकेश पांडेला म्हणजे सीईओला सांगितलं होतं. खुद्द राकेशनंच अंधारात ठेवल्याचा दणका सदाला अवघड जागचं दुखणं होतं.

'असं होय! फारच छान! तुला नक्कीच आवडेल ताजमहाल! एनीवेज, तू खटकल्याचं बोलत होतास.. '

'हां! तर मला असं जाणवलं की ओव्हरॉल टेक्निकल स्किल्स कमी आहेत.. एक्सपर्टीझ कमी आहे. कम्युनिकेशनची बोंब आहे. डिसिप्लिन नाही. म्हणजे लोक अशिक्षित आहेत म्हणून होतंय असं नाही. चांगले ग्रॅजुएट आहेत. पण सारासार विचार करू शकत नाहीत. योग्य प्रश्न विचारत नाहीत. पण अ‍ॅट द एंड क्वालिटी मार खाते. अर्थात, कॉन्ट्रॅक्ट रिन्यूवलच्या वेळी याचा विचार होईलच परत!'.. सदाच्या डोक्यात धोक्याची घंटा घणघणली. कॉन्ट्रॅक्ट रिन्यूवल दोन महिन्यांवर आलं होतं.

'तसं तुझं म्हणणं बरोबर आहे. माणसांचा टर्नओव्हर खूप आहे. एखाद्याला ट्रेन करून तो प्रॉडक्टिव्ह होईपर्यंत त्याची जायची वेळ होते. म्हणून आम्हाला सगळ्यांनाच क्वालिटीची काळजी आहे. त्यासाठी नवीन क्वालिटी डिपार्टमेंटच आता उभं केलंय. मला वाटतं पुढच्या काही महिन्यात तुला निश्चित फरक जाणवेल.'

'ओके. बघू या.'

'आणि मी असं करतो. तू मी राकेश अशी एक मिटिंग ठेवतो उद्या.. या सगळ्या इश्युंबद्दल. चालेल?'

'चालेल. म्हणजे, इट कुड बी अ कल्चरल थिंग! मला नक्की नाही सांगता येत असं का ते! सर्वसाधारणपणे इथले लोक अप्रामाणिक आहेत. रिक्षावाले तर फारच! काय गोंधळ असतो रस्त्यांवर! गाई, म्हशी, कुत्री, गाढवं, माणसं..! कुण्णालाही सिव्हिक सेन्स नाही!'

'आरे माणसं सगळीकडची सारखीच असतात! तुला सांगतो.. मला जे एफ के एअरपोर्टवर जायचं होतं. बुधवार होता मला वाटतं! नाही! नाही! गुरुवार होता! हो! गुरुवारच होता! माझा ऊपवास असतो त्या दिवशी! एका क्लायंटला भेटायला गेलो होतो न्यू जर्सीत! आधी त्याला सॅन फ्रॅन्सिस्कोत भेटायचं ठरलं होतं. त्याचं तिकडे पण ऑफिस आहे. पण तो न्यू जर्सीत येणारच होता म्हणून मग सॅन फ्रॅन्सिस्को कॅन्सल झालं. आधी मी न्यू जर्सीहून सॅन फ्रॅन्सिस्कोला जाऊन परत न्यूयॉर्कला येऊन भारतात जाणार होतो. मग सॅन फ्रॅन्सिस्को कॅन्सल झाल्यामुळे मी ते तिकीट कॅन्सल करायला फोन लावला. बराच वेळ धरून ठेवला होता. मग ती बाई आली. मग मी सांगितलं असं असं झालंय.. मला ते तिकीट कॅन्सल करायचंय. तर ती म्हणाली ते तसं नाही करता येणार. आयटिनरी अ‍ॅड नाही करता येणार. मी म्हंटलं आयटिनरी अ‍ॅड नाही करतेय, ड्रॉप करतोय. तरी ती नाहीच म्हणाली. मग मी तिला म्हंटलं तुम्हाला मला उगीचच्या उगीच तिकडे नेऊन परत आणायचं असेल तर माझी तयारी आहे. मी राहीन बसून! मग तिच्या डोक्यात प्रकाश पडला आणि तिनं कॅन्सल केलं. तर गंमत सांगायची म्हणजे.. रात्री ८ ची फ्लाईट होती. मी ४ वाजता निघालो. असलं तुफान ट्रॅफिक लागलंय. अगागा! फक्त अर्धा तास कमी असताना तिथं पोचलो. तर काउंटरवरचा मॅन म्हणाला ट्रेन पकडायला आलात की फ्लाईट? त्याला म्हंटलं.. सॉरी! फार ट्रॅफिक लागलं. तर म्हणाला.. ते नेहमीच असतं. तू आधी निघायला पाहिजे होतंस. पुढच्या वेळेस लक्षात ठेव. मी म्हंटलं.. ओके ओके. मग कुठं त्यानं गेटपास फाडला.'

संभाषणाशी विसंगत ष्टोर्‍या सांगण्यात सदाचा हातखंडा होता. पण त्यामुळे स्टुअर्टची अवस्था डोक्याला जबरी मार लागलेल्या हिंदी हीरोसारखी झाली. त्याला हलवला असता तर त्यानं 'मै कहाँ हूं? मै कौन हूं?' छाप सुरुवात केली असती.

=========================================================
सदा: 'अरे निखिल! डिझाईन करायचं सोडून ही कसली केव्हमॅन सारखी चित्रं काढलीयेस तू?'

'ओ सर! ती चित्रं नाहीयेत. यूएमएल डायग्रॅम्स आहेत.'.. निखिल एकेक चित्रं दाखवत म्हणाला.. 'ही यूजकेस डायग्रॅम.. ही.. '

'यूजकेस? मला तर ती यूसलेसकेस वाटतेय. या तुझ्या चित्रांच्या आल्बममधे आणि आम्ही करायचो त्या डिझाईनात काय इतका फरक आहे रे?'

'सुलेमान आणि पोकेमान यांच्यात जितका फरक आहे ना, तितकाच.'

'हम्म्म! पण चिल्लर प्रॉजेक्टला काय करायचाय इतका टाईमपास? वाळूतल्या किल्ल्यासाठी कुणी ब्लुप्रिंट वगैरे करतं का?'

'का करू नये?'.. मारामारीच्या आधी कुंगफूवाले करतात तसे हातवारे निखिलने केल्याचा भास सदाला झाला.

'का करू नये? त्यात नको इतका वेळ जातो! ब्लुप्रिंट होईपर्यंत भरती येऊन किल्ल्याची जागा पाण्याखाली जाते'

'हेच! हेच! आपण नेहमी चौकटीत राहून विचार करतो! ते बरोबर नाही! त्यामुळेच आपल्याला आयफोन वगैरे डिझाईन करता येत नाहीत. कारण फोन म्हंटलं की त्यात काय पाहिजे? फक्त फोन घेता व करता आला की झालं! असा लिमिटेड विचार करणार आपण! वी हॅव टु थिंक बिग! ओव्हरडिझाईन करायचं! दाढीच्या ब्लेडमधे वाय-फाय कनेक्टिव्हिटी घालायची! बिनधास्त!'

'आरे! तू ढीग ओव्हरडिझाईन करशील रे! पण क्लायंट पास करणारे का ते? देणारे का पैसे जास्तीचे? तर नाही! उगीचच्या उगीच फुगवलेलं डिझाईन केलंस तर प्रत्येक परिच्छेद वेगळ्या पानावर छापल्यावर ४०० पानांची कादंबरी जशी दिसेल तसं दिसेल ते! फु ग व ले ली!'

'ओssह तसं! पण त्याचा फायदा बघा ना! एखादी चूक सापडली तर फक्त तेव्हढाच परिच्छेद छापला की भागतंय! मेन्टेनन्सला किती सोप्पं!'

'तुझं पुस्तकी ज्ञान पाजळू नकोस रे! व्यवहारात त्याचा काही उपयोग नाही! एखाद्या पात्राचं नाव बदललं तर ते नाव असलेले सगळे परिच्छेद छापणारेस? केव्हढ्याला जाईल ते?'

'कादंबरी छापून झाल्यावर पात्राचं नाव कोणी बदलतं का? काहीतरी खुसपट काढायचं म्हणून काढल्यासारखं आहे हे!'.. इन्फ्रारेड कॅमेर्‍यातून पाहिलं असतं तर निखिलच्या नाकातोंडातून वेल्डिंग गनसारखी आग उसळताना दिसली असती!

'का नाही बदलू शकत? एक तप या धंद्यात आहे मी! सर्व प्रकारचे घोळ पाहिलेले आहेत मी! तेव्हा जरा सेन्सिबल डिझाईन कर! प्लीज! आणि हे बघ! तो स्टुअर्ट फार कटकट करत होता.. सर्वच बाबतीत.. टेक्निकल स्किल्स कमी आहेत.. एक्सपर्टीझ कमी आहे.. यंव त्यंव! तर त्याच्यावर जरा चांगलं इम्प्रेशन मारा. जरा सेन्सिबल प्रश्न विचारा. मूर्खासारखे नकोत. कॉन्ट्रॅक्ट रिन्यू नाही करणार नाहीतर तो. दोन महिन्यात येतंय ते रिन्युवलला. बाकीच्यांना पण सांग.'.. निखिलला 'इम्प्रेशन मारा' याचा फार त्रास झाला.. इम्प्रेशन काय मारा? ते काय कुठला फवारा मारण्याइतकं सोप्पं असतं?

'ओके'.. सदाच्या केबिनमधून तो पंक्चरलेल्या चाकातल्या हवेच्या वेगाने सटकला.

=========================================================
'अ‍ॅssssssss'.. एक कर्णकर्कश्य किंकाळी ऑफिसची शांतता चरचरत गेली. सगळे खाडकन उठून बघायला लागले. संगिता तिच्या जागेपाशी थरथरत उभी होती. अभय धावत धावत तिच्यापाशी गेला.. 'काय झालं गं?'

संगिता: 'अ रे! म म माझ्या मॉ मॉ मॉनिटर मागे उं उं उंदीर'

अभय: 'हॅ! हे तर अगदीच पिल्लू आहे! तिकडे सर्व्हर रूममधे बघ! चांगले गलेलठ्ठ आहेत. परवाच मी पाहिला. वायरी कुरतडत होता'

संगिता: 'अरे त्याला दात येत असतील. माझ्या एका मैत्रिणीच्या बाळाला येताहेत ना सध्या! ती सांगत होती. तो ना, हाताला लागेल ते चावत असतो. हा हा.'

'तरीच परवा मी सर्व्हरला पिंग केलं तर चूं चूं असा आवाज आला'.. सोडावॉटर चष्मा वर ढकलत कोरड्या आवाजात निखिल म्हणाला.

संगिता: 'ए खरंssच? चल. तू गंमत करतोयस.'.. निखिलने 'काय येडी आहे' छाप हावभाव केले.

'अरे हे तर मेलेलं आहे.'.. अभयने ते शेपटी धरून उचललं आणि मुद्दाम संगिताच्या नाकासमोरून नेलं. तिचा किंकाळीचा रिटेक झाल्यावर तो म्हणाला.. 'आणि आज नेमकी साडीत आलीयेस. हा उंदीर मागे लागला असता तर काय केलं असतंस?'

संगिता: 'ही मैत्रिणीच्या मुलाच्या बारशाची साडी आहे. आज घडी मोडली. मस्त फील आहे ना? बघ.'

निखिलः 'तुम्हा बायकांना साडीची घडी मोडण्याचं काय इतकं कौतुक असतं? साड्यांच्या दुकानातले लोक हजारो घड्या रोज मोडतात पण कधी आपल्या बायकांपुढे फुशारक्या मारतात का?'

संगिता: 'तुला नाही कळायचं रे ते!'

अभयः 'ए तुझ्याकडे शेकड्यांनी साड्या असतील! तुझ्या लक्षात राहतं का की कोणती साडी कुणी कधी का दिली वगैरे?'

संगिता: 'हो राहतं की! त्यात काय विशेष? तुझ्या पण राहतं की! कुठल्या हॉलिवूडच्या पिक्चरमधे कोणकोणत्या नटनट्या आहेत? ते कुठे रहातात. कुणाचं कुणाशी लफडं आहे.. सगळं कसं तोंडपाठ असतं ना तुला?'

'पण कुठला प्रोग्रॅम काय करतो ते नाही रहात लक्षात'.. निखिलचा एक कडवट डायलॉग.

'पण तुझ्या असतं ना! तेव्हढंच मला कारण मिळतं.. गप्पा मारायला.. तुझ्याशी!'.. संगितानं निखिलकडे एक अर्थपूर्ण नजर टाकली.. तो अस्वस्थ झाला.

'गोंद्या आला रे! आज शेवटचा दिवस ना रे याचा?'.. स्टुअर्टला येताना पाहून अभयनं सायरन वाजवला.

'पेमट्या मला डिझाईन बदल म्हणतोय. माझं चांगलं फ्युचर प्रुफ डिझाईन आहे खरं. पण त्याला समजलंच नाही अजिबात! मी ते तसंच गोंद्याला दिलंय. बघू, त्याला तरी समजतंय का ते?'.. निखिलचं शायनिंग सुरू झालं. पेमट्या हे त्यांनी सदाचं ठेवलेलं खाजगी नाव होतं.

अभय: 'फ्युचर प्रुफ होतं की फ्युचर शॉक?'.. अभयचा शेरा निखिलला सुईसारखा टोचला.

संगिता: 'ए सरांना तुझ्यापेक्षा जास्त समजतं हं!'

निखिलः 'ए! त्याच्या समोर मुद्दाम तुम्ही मराठीतून काहीतरी बरळू नका रे! त्याला हल्ली संशय यायला लागलाय की आपण त्याला शिव्या घालतो म्हणून!'

संगिता: 'संशय काय त्यात? आपण घालतोच! आणि त्याला काय मराठी समजणारे? निदान तोंडावर शिव्या घातल्याचं आपल्याला तरी समाधान!'

'नायखिल! तुझं डिझाईन पाहिलं मी! आयॅम नॉट हॅपी विथ इट!'.. स्टुअर्टने जवळ येऊन तोफ डागली.

'का?'.. निखिल कपाळाला हात लावत म्हणाला.

'एकतर तू नको इतका वेळ घालवलास in getting upto speed! and at the end of the day तू एक उगीचच्या उगीच फुगवलेलं डिझाईन केलंयस'

निखिलः 'व्हॉट डू यू मीन?'

'किती कीस काढतो ना हा प्राणी'.. अभय संगिताकडे वळून मराठीतून म्हणाला. स्टुअर्टने त्यातला एक ओळखीचा शब्द उचलून लगेच विचारलं..

'व्हॉट हॅज किस गॉट टु डू विथ डिझाईन?'

'ओssह! किस म्हणजे... अम्मssss ते हे'.. अभयनं भांबावून संगिताकडे पाहिलं.. 'किस म्हणजे...'

'डोन्च्यू लुक अ‍ॅट हर! शी इजंट गॉना हेल्प्यू.. एस्पेशियली इन किस! हा हा हा'... स्टुअर्ट खिंकाळला.

'व्हॉट ही मीन्स इज Keep It Simple and Stupid... KISS... फेमस प्रिन्सिपल!'.. संगितानं बाजू सावरली. निखिलनं तिच्याकडे आश्चर्यानं पाहिलं.

'आय सी! दॅट किस! नायखिल, तुझ्या सहकार्‍यांकडून शीक जरा! Its a no-brainer! फुगवलेलं म्हणजे फुगवलेलं! प्रत्येक परिच्छेद वेगळ्या पानावर छापल्यावर ४०० पानांची कादंबरी जशी दिसेल तशी! फु ग व ले ली!'

'ओssह तसं!'.. निखिल स्वतःशी पुटपुटला.. 'मला वाटलंच होतं. ही जुनी खोडं सगळी ब्रेन डेड आहेत म्हणून!'

'मेन्टेनन्सला आणखी सोप्पं कर! बिल्ड अ‍ॅज मच इंटेलिजन्स अ‍ॅज यू कॅन! रेझ द बार! But! But try not boil the ocean'

'आँ! म्हणजे काय म्हणायचंय रे त्याला?'.. संगिताने अभयला विचारलं. तिला भेटलेल्यातला हा पहिलाच जार्गनमहर्षी होता.

'म्हणजे, खेळण्यातल्या गाडीला उगीच जेट इंजिन लावू नकोस म्हणतोय तो'.. अभय.

'एक तप या धंद्यात आहे मी! सर्व प्रकारचे घोळ पाहिलेत! तेव्हा ते बदल प्लीज! Get your ducks in a line! See the bigger picture.'

'ए! हा काहीही बोलतो!'.. गाणं समजत नसताना सवाई गंधर्वला जाऊन वा वा करणार्‍यातली संगिता नव्हती.

'म्हणजे सगळ्या गोष्टींचा नीट विचार कर असं म्हणतोय तो!'.. अभय कुजबुजला.

'ओके'.. चडफडत निखिल म्हणाला. त्याच्या नाकातून कुकरच्या शिट्टीसारखी गरम वाफ फिस्कारली.

'त्यातले गोंद्याचे किती घोळ असतील रे?'.. अभय निखिलकडे बघत परत मराठीतून बरळला.

'व्हॉटार्यू सेयिन?'.. स्टुअर्ट.

'तो मला काही मदत करू का म्हणून विचारत होता.'.. निखिलनं निर्विकारपणे संभाळलं.

'आणि हे बघ! तुझी फायलिंची आणि क्लासेसची नावं मला आवडलेली नाहीत! नवीन नावांची मेल मी तुला पाठवली आहे, तशी तू बदल!'.. स्टुअर्टने निखिलच्या आश्चर्यचकित चेहर्‍याकडे रोखून पाहिलं, मग म्हणाला.. 'थँक्स!'

'च्यामायला! या बारकावेबाजाची लेव्हल करू का रे? पार राडाच करतो.. स्वतःचं नाव पण विसरेल तो. बापानं ठेवलेलं नाव बदलायची टाप होती का याची?'.. अभय मराठीतून चिडचिडला. निखिलनं त्याला डोळ्यांनीच दटावलं.

'बरंsss!'.. निखिल म्हणाला.

'गुssड! वि आर ऑन द सेम पेज नाऊ!'.. स्टुअर्टने जायला सुरुवात केली. मग त्याला काय वाटलं कुणास ठाऊक. परत मागे आला आणि गंभीर चेहर्‍यानं अभयकडे रोखून बघत चक्क मोडक्या तोडक्या मराठीतून म्हणाला.. 'माझा नाव ख्रिस होटे.. टु बोलटे.. मी समजटे'.. तिघेही नायगार्‍यासारखे कोसळले!

=========================================================
'हॅलो! कामात आहेस का?'.. सदाच्या बायकोचा फोन आला.

'नाही. वैतागात आहे. तुझं काय चाल्लंय?'.. सदा धुसमुसला.

'अरे, सायबानं ८० ते ८४ सालात दिलेल्या लायसन्सच्या फायली शोधायला लावलंय!'

'इतक्या जुन्या फायली तर केव्हाच शेकोटीला वापरून संपल्या असतील ना?'

'गप रे! आणि तू का वैतागलायंस? कुणाशी चकमक झालीये आज?'

'चकमक नाही पगारवाढ झालीये. फक्त ४.५%! आयला, इतकं मरमर मरून फक्त फुटाणे मिळाले. तेही साले सगळे चोर.'

'दर वर्षीचं रडगाणं आहे तुझं!'

'दर वर्षी कुठे? या वर्षी फारच कमी आहे. त्या.. त्या अलका देसाई पेक्षा कमीच आहे मला. ती तर नवीन मॅनेजर आहे. चार महिने पण नाही झाले जॉइन होऊन'

'अरे, तुझं काम चांगलं नसणार! तुझ्या घरातल्या कामांवरून मला तरी तसंच वाटतंय.'.. बायकोशी बोलताना नेहमीच आपण 'ये रे बैला..' का करतो हे न समजल्यामुळे सदानं फोन आदळला.

=========================================================
'नमस्कार सदा! कसं चाल्लंय?'.. एचार मॅनेजर प्रिया आगलावे सदा बरोबर त्याच्या केबिनमधे घुसल्या.

'काही नाही. नेहमीसारखंच!'

'काय म्हणतेय तुझी टीम? टीम बाँडिंग साठी काय केलंस?'

'बाँडच्या पिक्चरला गेलो होतो सगळ्यांना घेऊन'.. ४.५%च्या मिरच्या चांगल्याच झोंबल्या होत्या त्याला.

'हो का! अरे वा! टीम स्पिरिट कसं आहे एकंदरीत?'

'स्पिरिट? उडून गेलंय एकदम!'

'का?'

'अहो का काय? नेहमीचीच रड! सॅलरी फार वाढली नाही.'

'सॅलरी नको म्हणूस, काँपेन्सेशन म्हण! पण यावेळेला तर आपण अगदी थरो एक्सरसाईझ केला होता. सगळ्यांच्या एक्सपेक्टेशन्स मॅनेज केल्या होत्या. व्यवस्थित!'

'अहो एक्सपेक्टेशन्स मॅनेज करतो म्हणजे काय करतो आपण? थातुर मातुर काहीतरी सांगतो. आम्ही इतर कंपन्यांनी किती वाढ दिलीये ते बघणारोत, त्यांचा प्रत्येक लेव्हलचा सरासरी पगार बघणारोत. एकंदरीत रॅशनलायझेशनवर भर देणारोत. या वर्षी एकूणच रिसेशन मुळे धंदा मंदावलाय. आपले काही क्लायंट बुडालेत. तरी ज्यांचा परफॉर्मन्स चांगला आहे, जे या कंपनीचे आधारस्तंभ आहेत ते आमचे अ‍ॅसेट्स आहेत. आपण सर्व एकाच परिवारातले आहोत. ब्ला ब्ला ब्ला! यातून फक्त चार पाच टक्के पगारवाढ मिळणारे हे कुठं कळतं? म्हणजे फटाक्यांची आतषबाजी नाही पण निदान थोड्या माळा तरी बघायला मिळतील अशी अर्धवट कल्पना करून द्यायची आणि एका लवंगी फटाक्यावर बोळवण करायची! तेही फुसक्या!'

'कितीही वाढ दिली तरी लोकं रडणारच.'

'पण इन्फ्लेशन १०% च्या वर आहे म्हंटल्यावर ती 'वाढ' होत नाही हो.'

'तुला माहिती आहे का? खरं कारण?.. तुलना! मला अमक्यापेक्षा कमी वाढ दिली हा राग मनात असतो. पण तसं उघडपणे सांगता येत नाही. म्हणून मग वाढ कमी मिळाली म्हणून शंख करायचा.'

'लोकं वाटेल त्याच्याशी नाही तुलना करायला जात! आता चार वर्ष जुन्याला चार महिन्यापूर्वी आलेल्यांपेक्षा कमी मिळाले तर....'

'तू अलका देसाईबद्दल बोलतोयस का?'

'आँ! क क कोण अलका देसाई? हां हां ती नवीन! नाही. नाही. मी एक जनरल उदाहरण घेतलं'

'तरी मी एकमेकांशी वाढ डिस्कस करू नका म्हणून सांगितलं होतं.'

'असं सांगून लोक थांबणारेत का? गॉसिपिंग करू नका असं सांगून बायका करायच्या थांबतात का?'.. एकदम जीभ चावून सदा म्हणाला.. 'सॉरी मॅडम!... सॅलरी.. सॉरी.. काँपेन्सेशन कमी मिळालं की काय होतं ते तुम्हाला माहितीच आहे. लोकं सोडून जातात. मग पीपल मॅनेजमेंट चांगलं नाही म्हणून क्लायंट ठणाणतो.'

'हम्म! किती लोकं जातील असं वाटतंय?'

'अजून काही सांगता येत नाही. वाढ नुकतीच झालीये. लवकरच चित्र स्पष्ट होईल. सध्या मोबाईल घेऊन गॅलरीत पळत जायचं प्रमाण वाढलंय असं मला वाटतंय!'.. मोबाईल घेऊन गॅलरीत जाणार्‍यांची संख्या हा सदाचा 'राजिनामा इंडेक्स' होता.

'यू सी, काँपेन्सेशन इजन्ट एव्हरिथिंग! यु हॅव टु सेल द होल पॅकेज टु देम! हायलाईट अदर आस्पेक्ट्स लाइक फ्लेक्सिबल वर्किंग अवर्स, वर्क लाईफ बॅलन्स, कंपनी जिम, मेडिकल इन्श्युरन्स, LTA इ. इ. तू दर महिन्याला प्रत्येकाची एक वनॉन-वन मिटिंग घेऊन हे सांगत रहा. तू तुझ्या टीमचा लोकल एचार रिप्रेझेन्टिटिव्ह आहेस. तुलाच सगळं बघायला पाहिजे. कीप टॉकिंग टु देम. कीप लिसनिंग टु देम. आम्ही फक्त गायडन्स देऊ शकतो.'

'म्हणजे? हे पण मीच बघायचं?'

=========================================================
'सर येऊ का?'

'अरे ये की निखिल!'

'सर एक सांगायचं होतं'.. सदाच्या मनात त्याच्या राजिनाम्याची पाल चुकचुकली.. 'आला वाटतं पहिला!'

'थांब! मी ओळखतो. तुला एक कंपनी अमेरिकेला पाठवतेय.'

'न.. नाही!'

'बरं मग, तुला एक चांगल्या पगाराची नोकरी मिळालीये.'

'न.. नाही! नाही!'.. निखिल आता चांगलाच गोंधळला.

'बरं, मग तू सांग'

'सर, त्या स्टुअर्टने फार काव आणलाय.'

'ओssह! म्हणजे तू नोकरी सोडत नाहीयेस तर!'

'नाही! नाही! म्हणजे मी सोडायला हवी आहे का?'

'छे! छे! तू तर आमचा आधारस्तंभ! तू सोडलीस तर कंपनी कशी चालेल? हॅ हॅ हॅ! सो? आर्यू हॅपी हिअर? पगारवाढ वगैरे?'

'ठीक आहे सर! का?'

'नाही! नाही! मी ऐकलं की लोकं नाराज आहेत म्हणून'

'लोकं निष्कारण तुलना करतात आणि रडतात. आता बघा. संगिताला तसे काही फार जास्त नाही मिळाले. तरी बाकीचे म्हणतात ती सुंदर असल्यामुळे तिच्या लायकीपेक्षा तिला नेहमी जास्त मिळतात'

'पण ते खरंच आहे'

'आँ?'

'आय मीन! ती सुंदर आहे ते खरंच आहे.'

'हां! हां!'

'चला! तू इथे आनंदात आहेस हे ऐकून बरं वाटलं! अजून दोनेक वर्ष राहिलास तर मस्त तयार करेन बघ तुला डिझाईनिंग मधे!'

'सर! ते डिझाईन स्टुअर्टनं फेकून दिलं'

'तरी मी तुला सांगत होतो ते बदल म्हणून!'

'गॅलिलिओला लोकांना पटवताना जसं नैराश्य आलं असेल तसं मला आलंय आत्ता'.. निखिलनं एक दीर्घ सुस्कारा सोडला.

'या! टेल्मी अबौटिट! नैराश्य वरून आठवलं.. आम्ही रोमला गेलो होतो. सुट्टीसाठी. सगळी फॅमिली बरोबर होती. मे महिना होता. मुलीला उन्हाळ्याची सुट्टी होती. मी आणि बायकोनं रजा घेतली ३ आठवड्यांची. मस्त युरोप टूर करायची म्हणून! केसरी टुर्स बरोबर गेलो होतो. टुर्स बरोबर गेलं की कसं असतं.. आपल्याला कसली कटकट, चिंता करावी लागत नाही. त्याचं सगळं पर्फेक्ट प्लॅन्ड असतं. व्हिसा बिसा सगळं ते बघतात. आधी लंडन मग पॅरिस मग स्विट्झर्लंड करत करत शेवटी रोमला पोचलो. आम्हाला सीझरचा पुतळा बघायचा होता. पण जायचा रस्ता माहिती नव्हता. आम्ही बर्‍याच जणांना विचारलं.. सीझरचा पुतळा कुठाय? तर ते सरळ माहीत नाही म्हणायचे. आयला! म्हंटलं करायचं काय? इतका मोठा माणूस तिथला आणि त्याचा पुतळा कुठे आहे ते माहिती नाही? आपल्या इथे कुणालाही कर्वे पुतळा कुठे आहे विचारलं तर तो लगेच सांगेल.'

'सर! कर्वे पुतळा कुठे आहे?'

'हॅ! हॅ! गंमत करतोस काय लेका! तर मी काय सांगत होतो की कुणालाही त्याचा पुतळा कुठे आहे ते माहिती नव्हतं. शेवटी कागदावर ज्युलियस सीझर असं नाव लिहून एकाला दाखवलं. तेव्हा तो लगेच म्हणाला.. ओsह! सेझारे! असे या रस्त्याने जा. आहे की नाही गंमत?'

'हम्म! पण सर! खरंच कर्वे पुतळा कुठे आहे?'

=========================================================
राकेशः 'तू आम्हाला तुला काय वाटतं ते सविस्तर मोकळेपणाने सांगितलंस ते बरं केलंस. असा क्लायंट फिडबॅक मिळाल्याशिवाय सुधारणा होत नाही. नवीन क्वालिटी डिपार्टमेंट आता उभं केलंय हे सदानं तुला सांगितलंच असेल. मला वाटतं कॉन्ट्रॅक्ट रिन्यूवल पर्यंत तुला निश्चितपणे फरक जाणवेल.'

स्टुअर्टः 'मला वाटत नाही मी कंपनीला कॉन्ट्रॅक्ट रिन्यू करायचा सल्ला देईन म्हणून. आयॅम गॉना पुल द प्लग!'.. त्याचं बोलणं 'चितळेंचं दुकान बंद पडलंय' या बातमी इतकं अनपेक्षित होतं.

सदा: 'तू सर्व क्वालिटी इश्यू आमच्यामुळेच आहेत असं जे म्हणतोयस ते बरोबर नाही तुलाही माहितीये. मीच तुला कित्येक वेळेला सांगितलंय तसं. प्रॉब्लेम तुमच्याकडे पण आहेत.'.. सदानं त्याला पापात सहभागी करायचा डाव टाकला.

स्टुअर्टः 'असतील ना! पण आता तिकडचे सगळेच वैतागले आहेत. यू आर वे बिहाईंड द कर्व्ह! त्यामुळे हे आत्ता चालू आहे ते प्रॉजेक्ट संपलं की हे रिलेशन मी बंद करणार आहे. हे प्रॉजेक्ट कॉन्ट्रॅक्ट रिन्यूवल पर्यंत संपेलच. आयॅम सॉरी. ही मिटिंग चालू ठेवण्यात मला तरी काही अर्थ दिसत नाही.'

स्टुअर्ट निघून गेला. धक्का बसलेले दोघं एकमेकांकडे बघत राहिले. मग राकेशला वाचा फुटली..
'हे बघ सदा! चालू आहे ते प्रॉजेक्ट नुसतं चांगलं नाही तर ते उत्कृष्टच करायला हवंय आता. तरच थोडा फार चान्स आहे. समजलं ना?'

सदा: 'येस सर!'

'पुढचे दोन चार दिवस नीट प्लॅनिंग कर. प्रॉजेक्ट वेळेच्या आधी संपलं पाहिजे. त्यात एक देखील बग असता कामा नये. त्यांना कुठेही बोट ठेवायला जागा मिळायला नकोय मला.'

'हो. पण त्यांच्याकडून सपोर्ट मिळत नाही. विचारलेल्या प्रश्नांची वेळेवर उत्तरं मिळत नाहीत. मिळाली तर त्रोटक असतात. असे खूप इश्यू आहेत.'

'तू प्रोजेक्ट मॅनेजर आहेस. हे तुझे प्रॉब्लेम आहेत. उत्तरं दिली नाहीत तर सरळ फोन करा रात्री थांबून.'

'बरं!'.. जाता जाता सदाला वाटलं प्रोजेक्ट मॅनेजरला जादू येत असती तर किती बरं झालं असतं.

'आणि हे बघ! त्या स्टुअर्टचं ताजमहाल दर्शन मी कॅन्सल करतोय आता. तू सांग त्याला तसं!'

'आँ?....... मी?............... '

-- भाग-२ समाप्त --